Kennisbank

'Werken, daar word je beter van!'

2 augustus 2023

Arbeidsdeskundige en directielid Cees Willem Dam in gesprek met bedrijfsarts San Oeij.

Op een zonnige maandagmiddag is er een moment gevonden in de drukke agenda’s om elkaar te spreken in de sfeervolle spreekkamer 8 op de tweede etage van ADXpert kantoor. San heeft een lange staat van dienst als bedrijfsarts. Hij leidt bedrijfsartsen op en heeft veel aandacht voor preventie. We starten met een aantal vragen die veel werknemers en werkgevers stellen aan ons arbo-secretariaat.

Wat is de taak van de bedrijfsarts?

De bedrijfsarts heeft formeel vier taken. Kort en duidelijk gaat het om:

1. In het kader van het Burgerlijk Wetboek: mag de werkgever het loon door betalen? Is er sprake van ziekte?
2. In het kader van de Wet Verbetering Poortwachter (WVP): zijn er re-integratiemogelijkheden? En wat is uw advies als bedrijfsarts?
3. De derde taak in het kader van de BIG en WBGO (wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst): medewerkers als arts helpen om te herstellen en beter te worden. Ondersteunen en adviseren bij re-integratie. Re-integratie is nodig om beter te worden.
4. Bekijken of de ziekte door het werk komt en naar aanleiding daarvan melding maken bij het NCvB (Nederlands Centrum voor Beroepsziekten).

Wat kan je van een bedrijfsarts verwachten? 

Als werknemer mag je een onafhankelijk oordeel van de bedrijfsarts verwachten. Dit oordeel is gericht op herstel en genezing. Daarnaast geeft de bedrijfsarts advies over hervatting en re-integratie. Tijdens de spreekuren maakt de bedrijfsarts gebruik van het instrument ‘LSD’: luisteren, samenvatten en doorvragen. Dit zijn basisvaardigheden die essentieel zijn voor een goede begeleiding. Bedrijfsarts San Oeij gebruikt in zijn begeleiding van zieke medewerkers het oplossingsgerichte vermogen van de werknemer zelf. Zo zet je zieke medewerkers zoveel mogelijk in hun kracht, zo geeft San aan.

De werkgever mag een advies verwachten dat gebaseerd is op de actuele benutbare mogelijkheden. De re-integratie begeleiding heeft duurzame inzetbaarheid als einddoel van de werkhervatting.

Wanneer schakel je een bedrijfsarts in?

Re-integratie en verzuimbegeleiding is vooral een zaak tussen werkgever en werknemer. Samen kunnen ze veel bereiken. Zo nodig wordt er een professional als een bedrijfsarts ingeschakeld. Er is wel een wettelijk plicht om na uiterlijk zes weken ziekte door een bedrijfsarts een probleemanalyse op te laten stellen.

Verschil arboarts en bedrijfsarts

Een bedrijfsarts is een medisch specialist, vergelijkbaar met een huisarts, verzekeringsarts, verpleeghuisarts etc. De specialisatie duurt vier jaar en is een combinatie van werken en studie. Er zijn twee opleidingsinstituten voor bedrijfsartsen, in Nijmegen en Utrecht. Een arboarts heeft deze specialisatie niet gevolgd maar mogelijk wel een ander specialisme. Een arboarts kan een basisarts zijn en werkt altijd onder supervisie van een ervaren bedrijfsarts.

Een bedrijfsarts kan doorverwijzen. Deze bevoegdheid is gekoppeld aan de AGB-code en wordt daarmee wordt de doorverwezen zorg vergoed door de zorgverzekering. Ook kan een bedrijfsarts een recept voor medicijnen uitschrijven.

Probleemanalyse bedrijfsarts

De probleemanalyse is een document waaruit duidelijk wordt wat het oordeel is over de vier taken van de bedrijfsarts (rechtmatigheid ziekte, re-integratiemogelijkheden vanuit de beperkingen die geduid worden, advies over de re-integratiemogelijkheden en de relatie van de ziekte met werk). De probleemanalyse is bedoeld als uitleg zodat werknemer en werkgever een plan van aanpak kunnen maken. Het is altijd een momentopname. In de consulten die volgen wordt vaak meer duidelijk wat er aan de hand is. De medische informatie van behandelaren komt vaak na de probleemanalyse binnen. Ook laat de re-integratie vaak meer zien over de medische problematiek.

Jij leidt bedrijfsartsen op. Welke vakken verzorg je en wat geef je startende bedrijfsartsen vooral mee aan adviezen? 

Bedrijfsarts San Oeij verzorgt de scholing van bedrijfsartsen over de NVAB-richtlijn psychische klachten. Het gaat om één hele dag en twee halve dagen tijdens de opleiding. ‘Ik heb meegeschreven aan deze richtlijn omdat ik daar veel affiniteit mee heb. De basisgedachte van de richtlijn is het hebben van control verlies over eigen functioneren (concentreren, slapen, etc) en over het functioneren in interacties (omgaan met emoties etc). Doel van de richtlijn is dat medewerkers de controle weer terug krijgen. Als je ziek bent, mis je de waarde en de zingeving van je werk. De richtlijn helpt de professionals om zieke werknemers deze aspecten weer te laten beleven. In de richtlijn zijn veel voorbeeldvragen opgenomen die bedrijfsartsen kunnen gebruiken.’

Tijdens de lessen komen studenten met praktijkvragen. Bedrijfsarts San Oeij geeft hen vooral het advies het om LSD (luisteren, samenvatten en doorvragen) consequent toe te passen.

Stel: jij  mag alles bepalen op het gebied van arbo bij een organisatie met 300 medewerkers. Hoe ga je dat vormgeven? 

Bedrijfsarts San Oeij heeft vier praktische adviezen voor een goed arbobeleid. Deze adviezen zijn als volgt: 

1. Verzuim- en preventiebeleid wordt vast onderdeel van het HR-beleid. Het HR-beleid is duidelijk gebaseerd op ‘hoe wil de organisatie met medewerkers omgaan? Waarom hebben we mensen nodig?’ Goede zorg voor de werknemer is het sleutelbegrip. Het is zaak om als organisatie altijd te investeren in werkplezier. Het is een idee om ziekteverzuim in euro’s te benoemen in plaats van percentages. 
2. Een gezond verzuimbeleid is beleid waarin re-integratie bijdraagt aan het herstel. Dit betekent zorgvuldig kijken naar de beperkingen en het werk passend maken, eventueel in samenwerking met een arbeidsdeskundige. 
3. Goed preventiebeleid. Ongeveer 75% van de medewerkers zijn fit en deze groep moet fit blijven. De groep van 20% die zich in het oranje (presenteïsme) bevindt qua belastbaarheid, moet actief benaderd worden door leidinggevenden. Indien nodig moeten er interventies worden ingezet. Door in gesprek te gaan, laat je als organisatie zien dat je oog hebt voor medewerkers die minder goed in hun vel steken.
4. Structureel trainingen geven aan leidinggevenden over aspecten als: waarde van werk, betekenis van werk, ontwikkelmogelijkheden en regelmogelijkheden. 

San Oeij doet een oproep om als werkgever in daden te zien hoe waardevol ze hun medewerkers vinden: Practice what you preach. 

De ideale situatie is dat verzuimbeleid verankerd zit in het organisatie-DNA en geen los item binnen de organisatie. Daarom is re-integratie zo belangrijk: werken is nodig om beter te worden. Houd elke medewerker zoveel mogelijk betrokken en geef oprechte aandacht.

Ons interview met bedrijfsarts San Oeij biedt inzicht in de rol van bedrijfsartsen bij verzuimbegeleiding. Ontdek hoe onze training 'Omgaan met Psychisch Verzuim' verzuimprofessionals voorbereidt op situaties op het gebied van psychisch verzuim.

 Lees meer over de training Omgaan met Psychisch Verzuim