Waarschuwing: dit artikel bevat gevoelige thema's zoals wanhoop en zelfdoding. Heb je hulp nodig? Kijk op 113.nl of bel 0800-0113.

Rond de jaarwisseling, bij het proces van oud naar nieuw, blikken veel mensen terug op het afgelopen jaar. Vaak kijken we hierbij naar de hoogtepunten, de successen. Dit jaar sprong er echter voor mij op werkgebied ook een groot dieptepunt uit: een cliënt met wie ik samenwerkte is overleden door zelfdoding.

Uitzichtloosheid

Door een incident op zijn werk kwamen er bij deze man oude trauma’s naar boven. Dit was zo ingrijpend dat hij hierdoor thuis kwam te zitten. Toch wilde hij niets liever dan werken en weer deelnemen aan de maatschappij. Hij probeerde dit keer op keer, maar liep daarmee te hard van stapel en viel dan opnieuw volledig uit.

Nog liever dan werken wilde hij zich weer goed voelen. Hij wilde zo graag geholpen worden, maar de Nederlandse hulpverlening kon hem niet helpen als gevolg van de bekende wachtlijsten. Het systeem liet hem in de steek, wat hem immens wanhopig maakte.

Vanaf de eerste handdruk voelde ik sympathie voor deze vriendelijke man. Hoe meer zijn wanhoop aan het licht kwam, hoe meer mijn hart naar hem uitging. Tot op een ochtend het bericht van zijn zelfdoding kwam. Verdrietig, hard en onherroepelijk.

Wanhoop tijdens een ziekteproces

Zijn overlijden stond los van het tweede spoortraject, maar het maakte me wel bewuster van de wanhoop die veel mensen die wij begeleiden voelen. Gelukkig is die wanhoop zelden zo intens als bij hem. Maar in meer of mindere mate herken ik het gevoel bij veel werknemers die in het tweede spoor belanden. Niemand wil immers ziek thuis komen te zitten, laat staan een mogelijk einde van een arbeidscontract onder ogen moeten zien

Aan het begin van het tweede ziektejaar komt er veel op mensen af. Ze moeten telkens opnieuw hun verhaal doen aan onbekenden, hebben tal van afspraken en hebben vaak het gevoel dat er meer over ze gepraat wordt dan met ze. Dat is wat ik vaak terug hoor in het eerste kennismakingsgesprek als re-integratiecoach tweede spoor. Angst is een emotie die ik vaak voel tijdens eerste gesprekken: de ene keer uit zich dat in tranen, een andere keer in ogenschijnlijk verzet of boosheid. Altijd is het begrijpelijk en menselijk.

Deze ervaringen kende ik al jaren en toch is er op dit gebied voor mij iets veranderd dit jaar. Want zo fysiek tastbaar als de wanhoop van deze man is het voor mij nog nooit geweest. Het heeft me extra bewust gemaakt van de kwetsbaarheid van de mensen die tegenover me zitten. Van hun onmacht in een situatie waar zij niet om gevraagd hebben, maar waar zij het wel mee moeten doen. Als coach hebben we hierin een belangrijke rol.

Hoop

Waar de wanhoop groot is, is het ervaren van hoop des te belangrijker. We kunnen de toekomst niet voorspellen of een goede afloop garanderen. Wel kunnen wij beloven dat we deze weg samen bewandelen. We laten zien dat er mogelijkheden zijn, ook in donkere en onzekere tijden.

Met deze bewustwording wil ik de wanhoop van de mensen die ik begeleid helpen verminderen. Als dat lukt, dan is dat het lichtpuntje dat voorkomt uit het lijden en overlijden van deze bijzondere man.

Terwijl ik ons kantoor binnenstap en daarmee het nieuwe werkjaar begin, stuur ik in gedachten een bedankje naar de man voor wie hulp te laat kwam, maar die - zelfs na zijn overlijden - nog mensen helpt.