In de markt voor rechtsbijstand voor consumenten is het al jaren gemeengoed dat uitvoerders van rechtsbijstandverzekeringen, denk aan DAS, ARAG, etc., hun cliënten een vrije keuze bieden. Een verzekerde mag zelf bepalen of hij zijn zaak laat uitvoeren door de rechtsbijstanduitvoerder of door een raadsman van hun eigen keuze. Kiest de verzekerde voor zijn eigen raadsman, dan moet de verzekeraar de kosten daarvan betalen. Een goede algemene toelichting over de vrije advocaatkeuze is te vinden bij (wie anders) de Consumentenbond.

Ook werkgevers hebben die keuze. Neem de WGA/ERD polis. Vaak afgesloten omdat de premie lager kan uitvallen dan de Whk premie via UWV en Belastingdienst. Als in die situatie een werknemer de WIA ingaat, dan komt dat voor rekening van de verzekeraar, en die wil de mogelijkheid openhouden om bezwaar te kunnen maken om greep te houden op de instroom. Er zit op dergelijke polissen daarom een klein stukje rechtsbijstand.

De uitvoering van dat stukje rechtsbijstand is, volledig buiten de verzekerde om, uitbesteed aan private partijen. Daar werken vaak alleraardigste mensen, maar die nemen alleen de belangen van de verzekeraar waar. Voor een verzekeraar geldt maar een doel en dat is weg met die toerekening. Voor een werkgever kan dat anders liggen. Ik kom in de praktijk talloze situaties tegen waarin de werkgever een eigen kant van het verhaal heeft. Veel daarvan hebben te maken met de vraag hoe het nu verder moet tussen werkgever en werknemer. Tot mijn verbazing, en ook wel zorg, wordt ERD/WGA polishouders in die situaties eigenlijk nooit een vrije keuze geboden. Uitvoerders zijn dat wel degelijk verplicht de werkgever er op te wijzen dat hij zich kan laten bijstaan door wie hij wil, maar voorlichting op dat punt wordt stelselmatig achterwege gelaten. Vaak met als reden dat er een contract is met een verzekeraar. De vraag is echter wiens belang die verzekering nou eigenlijk dient.

Om dat alles weer even scherp te krijgen kwam ik afgelopen week een arrest tegen van het Europese Hof van Justitie in Luxemburg. De reden dat dit Hof zich met dit soort kwesties bemoeit is dat het recht van vrije keuze in een Europese Richtlijn is verankerd. En daar oordeelt in laatste instantie het Hof over. Maar dat maakt ook (opnieuw) pijnlijk duidelijk dat verzekeraars van ERD/WGA polissen de regels aan hun laars lappen. En zo maar een regeltje: Unirecht heeft voorrang op alles. Het is dwingend recht.

Terug naar het arrest. Het is van 14 mei 2020 en te vinden met C-667/18. Kort gezegd komt het arrest er op neer dat het recht van vrije keuze niet alleen geldt in juridische geschillen (denk aan: bezwaar, beroep, hoger beroep). Maar ook als buitengerechtelijk, bijvoorbeeld door mediation, naar een oplossing wordt gezocht om een geschil te beslechten. En laten we bij ADXpert nou precies die expertise in huis hebben.

ADXpert Rechtsbijstand biedt met name werkgevers kwalitatief uitstekende rechtsbijstand op het brede terrein van sociale zekerheid. Als ondersteuning deelt ADXpert regelmatig daarnaast haar vakinhoudelijke kennis in de vorm van publicaties en artikelen.

Dit artikel is geschreven door mr. drs. E.C. (Ed) Spiering.

Heeft u vragen over rechtsbijstand of ERD/WGA, neem dan contact met ons op. De meestgestelde vragen rondom rechtsbijstand, vindt u in ons zorgvuldig opgesteld dossier.