Is een arbodienst verplicht voor zzp’ers en werkgevers?  

Je hebt hard gewerkt om je bedrijf op te bouwen. Je regelt de administratie, helpt je klanten en zorgt goed voor je team. Maar is die zorg voldoende als een werknemer morgen uitvalt door ziekte? Voldoe je aan alle eisen van de Arbowet, inclusief een contract met een arbodienst?   

Je bent niet de enige ondernemer (zzp) of werkgever die –nog- niet goed heeft nagedacht over een contract met een arbodienst. Veel nieuwe ondernemers en eigenaren van kleine organisaties zien zo'n contract vooral als extra kostenpost of ze denken dat het pas nodig is bij langdurig ziekteverzuim. Maar wist je dat het ontbreken van een arbodienst niet alleen risico’s met zich meebrengt, maar ook financiële consequenties kan hebben? 

Als arbeidsdeskundige heb ik jarenlange ervaring met arbodienstverlening en verzuimbegeleiding. Ik adviseer veel werkgevers over hun wettelijke verplichtingen en help bedrijven bij complexe verzuimtrajecten. Ik spreek regelmatig ondernemers die achteraf spijt hebben dat ze geen arbodienst hebben ingeschakeld. Vaak komen ze pas in actie als er al een probleem is, maar dan ben je eigenlijk te laat. 

Door je inzicht te geven in de verplichtingen van ondernemers en werkgevers op Arbo gebied, neem je op tijd de juiste beslissing.  

 In dit artikel leggen we precies uit  

• wanneer een arbodienst verplicht is  
• welke voordelen het biedt 
• wat de alternatieven zijn  

Met deze informatie kun je kun je een weloverwogen keuze maken om een contract met een arbodienst af te sluiten, of niet.  

Wat doet een arbodienst en wanneer heb je ze nodig? 

Een arbodienst is een organisatie die werkgevers ondersteunt bij hun wettelijke verplichtingen op het gebied van verzuimbegeleiding en arbeidsomstandigheden. Dit gaat verder dan alleen het begeleiden van zieke werknemers. 

Taken van een arbodienst

• Verzuimbegeleiding 
  Een werknemer die ziek is, moet correct worden begeleid. Een arbodienst helpt om te zorgen dat de werknemer op een veilige en verantwoorde manier terugkeert. 
• Advies over arbeidsomstandigheden 
  Denk aan preventieve maatregelen zoals een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) om arbeidsrisico's in kaart te brengen. 
• Re-integratiebegeleiding 
  Werkgevers zijn verplicht om langdurig zieken te begeleiden bij hun terugkeer. 
• Toegang tot een bedrijfsarts 
  Volgens de Arbowet moet elke werknemer de mogelijkheid hebben om een bedrijfsarts te raadplegen. 

Ondernemers denken vaak dat een arbodienst alleen nodig is bij langdurig ziekteverzuim. Maar dat is een misvatting.  

Voorbeeld 
Een werkgever zonder arbodienst had een werknemer die plots uitviel. De werknemer had medische begeleiding nodig, maar omdat er geen arbodienst was, wist de werkgever niet hoe hij dit moest regelen. Dit leidde tot vertragingen, stress en uiteindelijk een boete van de Inspectie. 

Maar wat zegt de wet precies over deze verplichtingen? En wat zijn de consequenties als je hier niet aan voldoet? Dat lees je in de volgende paragraaf. 

Is een arbodienst verplicht voor werkgevers? 

Ja, een arbodienst is verplicht voor werkgevers met personeel. Dit staat in artikel 14 van de Arbowet. Werkgevers moeten minimaal een basiscontract afsluiten met een arbodienst. 

Wat moet er in een basiscontract staan? 

Volgens de Nederlandse Arbeidsinspectie (voorheen Inspectie SZW) moet een basiscontract minimaal deze afspraken bevatten: 
 
1. Hoe de verzuimbegeleiding is geregeld 
2. De rol van de bedrijfsarts en de toegang tot deze arts 
3. Preventief advies over arbeidsomstandigheden 
4. De mogelijkheid voor een bedrijfsarts om de werkplek te bezoeken 

Deze afspraken zorgen voor correcte ziektebegeleiding, voorkomen juridische problemen en waarborgen een veilige werkomgeving. De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert naleving; bij overtreding kan een boete volgen. 

Meer weten? Bekijk de volledige lijst met criteria van de Nederlandse Arbeidsinspectie hier (p.18) 

Wat gebeurt er als je onterecht geen contract hebt met een arbodienst? 

Werkgevers die geen arbodienst hebben, riskeren een boete van maximaal €4.500 van de Nederlandse Arbeidsinspectie. In sommige gevallen kunnen bedrijven zelfs aansprakelijk worden gesteld als een werknemer niet correct wordt begeleid bij ziekte. 

Duidelijk dus: voor werkgevers met personeel is een contract met een arbodienst verplicht. Maar hoe zit dit voor zzp’ers?  

Is een arbodienst verplicht voor zzp'ers? 

Zzp’ers zonder personeel hebben geen wettelijke verplichting om een arbodienst in te schakelen. Maar als een zzp’er werkt met personeel (bijvoorbeeld voor oproep) en stagiaires onder zijn leiding, dan gelden dezelfde regels als voor werkgevers. 

Voorbeeld uit de praktijk 
We kregen een vraag van een zzp’er die een stagiair in dienst had. Hij dacht dat een arbodienst niet nodig was. Toen de stagiair uitviel door een ongeval, kreeg hij een brief van de Inspectie SZW met de vraag om zijn arbodienstcontract te laten zien. De stagiair ontving namelijk een stagevergoeding en werd daarmee verloond. Omdat de zzp’er dat niet had, volgde een boete van €1.500. Dit had eenvoudig voorkomen kunnen worden door een basiscontract af te sluiten. 

Het ontbreken van een arbodienst kan dus niet alleen kan leiden tot boetes, maar ook tot langdurige en kostbare verzuimtrajecten. Daarom is het belangrijk om te begrijpen waarom zoveel ondernemers deze verplichting toch voor zich uit schuiven.  

Wat houdt hen tegen om tijdig actie te ondernemen? 

Waarom stellen ondernemers een arbodienst uit? 

Veel ondernemers stellen het inschakelen van een arbodienst uit, vaak omdat ze zich niet volledig bewust zijn van de wettelijke verplichtingen of de mogelijke gevolgen. 
 
De belangrijkste redenen die ondernemers noemen om geen arbodienst in te schakelen zijn: 

• Kosten 
  Ze vrezen dat een arbodienst duur is. Maar een basiscontract is vaak al beschikbaar voor een paar honderd euro per jaar. 
• Weinig ziekteverzuim 
  Sommige ondernemers denken dat een arbodienst pas nodig is als er al verzuim is. Dat is een misvatting; de Arbowet verplicht bedrijven om vooraf iets te regelen. 
• Onbekendheid met de wetgeving 
  Nieuwe werkgevers realiseren zich soms pas te laat dat ze een arbodienst nodig hebben. 

Het is dus belangrijk dat je weet dat iedere organisatie waar een gezagsverhouding bestaat, een arbodienst nodig heeft. Maar wat gebeurt er als je géén arbodienst hebt en een werknemer ziek wordt? 

De gevolgen voor een organisatie zonder arbodienst

Zonder arbodienst loop je serieuze risico’s, zowel financieel als juridisch. Niet alleen riskeer je een boete van de Inspectie SZW, maar ook kunnen ziekteverzuimtrajecten langer en duurder uitvallen door een gebrek aan deskundige begeleiding. 

Dit kan leiden tot: 

•  een verstoorde relatie met je werknemer 
• hogere kosten voor vervangend personeel 
• zelfs juridische conflicten als de re-integratie niet volgens de wettelijke richtlijnen verloopt 

Voorbeeld 
Een mkb-bedrijf had jarenlang geen arbodienst, omdat er weinig ziekteverzuim was. Toen een medewerker plots langdurig uitviel, wisten ze niet hoe ze dit moesten aanpakken. De werknemer kreeg geen correcte begeleiding, waardoor de re-integratie vertraging opliep. Dit leidde tot een boete van de Nederlandse Arbeidsinspectie én extra kosten, omdat er alsnog een arbodienst ingeschakeld moest worden.  

Een arbodienst voorkomt dit soort problemen en biedt veel voordelen. Maar let op: de meeste arbodiensten zullen weigeren om bedrijven waar dit speelt als klant te accepteren. Wacht dus niet te lang! 

Wacht niet te lang met een contract met een arbodienst

Een arbodienst is voor werkgevers met personeel wettelijk verplicht en voorkomt problemen bij ziekteverzuim. Voor zzp’ers geldt dit alleen als ze met personeel of stagiairs werken. 

Veel ondernemers wachten te lang en komen pas in actie als een werknemer uitvalt. Dit leidt tot vertragingen, hogere kosten en juridische problemen. Had je vooraf een arbodienst geregeld, dan had je een duidelijk plan en professionele begeleiding gehad. 

Wij ondersteunen ondernemers met praktische en betaalbare oplossingen voor arbodienstverlening. Of je nu een basiscontract nodig hebt, hulp zoekt bij verzuimbegeleiding, of vragen hebt over je verplichtingen als werkgever—we zoeken samen met jou naar maatwerk. Altijd. Met jarenlange ervaring in verzuimpreventie en re-integratie helpen we bedrijven zoals die van jou om ziekteverzuim goed te managen en boetes te voorkomen. 
 

Wil je zekerheid en professioneel advies? Neem vrijblijvend contact op met ADXpert.