Arbowet

Om ervoor te zorgen dat werknemers op een veilige en gezonde manier kunnen werken bestaat de Arbeidsomstandighedenwet, kortweg Arbowet genoemd. 

In de Arbowet zijn regels en richtlijnen opgesteld waaraan werkgevers en werknemers zich dienen te houden. Deze regels en richtlijnen hebben onder meer betrekking op de arbeidsmiddelen, werktijden, afspraken rondom ziekteverzuim, het recht op een second opinion en het recht op een rookvrije werkplek.

In 2017 is de Arbowet gewijzigd. De belangrijkste wijziging is de verplichte invoering van het basiscontract. Het basiscontract stelt minimumeisen aan het contract tussen arbodienstverleners en werkgevers en beschrijft de rechten en plichten voor de werkgever, werknemer en de arbodienstverleners.

Het basiscontract stelt minimumeisen aan het contract tussen arbodienstverleners en werkgevers en beschrijft de rechten en plichten voor de werkgever, werknemer en de arbodienstverleners.

Werkgevers moeten zich door deskundige arbodienstverleners laten bijstaan bij het uitvoeren van taken op het gebied van preventie en bescherming. Het gaat dan met name om de volgende taken:

• Ziekteverzuimbegeleiding: begeleiding bij re-integratie in geval van verzuim door ziekte of gebrek.
• Toetsen van en adviseren over de risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E).
• Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO). Het aanbieden van PAGO is verplicht, de afname ervan niet. Werknemers bepalen zelf of zij gebruik willen maken van PAGO.
• Aanstellingskeuring.
• Toegang tot de bedrijfsarts: de werkgever moet ervoor zorgen dat werknemers toegang hebben tot de bedrijfsarts.

Werkafspraken

Om ervoor te zorgen dat de kerndeskundigen op professionele wijze hun werk kunnen doen, worden daarover werkafspraken vastgelegd in het basiscontract. In het basiscontract moeten de volgende punten zijn opgenomen:

• Overleg met OR en preventiemedewerker
• Bezoek aan de werkplek: de bedrijfsarts moet iedere werkplek (vrij) kunnen bezoeken. 
• Second opinion: de werknemer moet de mogelijkheid hebben om een second opinion aan te vragen aan een andere bedrijfsarts als hij twijfelt aan een gegeven advies. 
• Klachtenprocedure: een duidelijke werkwijze of procedure die beschrijft hoe en waar de werknemer (eventuele) klachten kan indienen over de dienstverlening door de bedrijfsarts. 
• Melden beroepsziekten: een bedrijfsarts moet tijd kunnen besteden aan het opsporen, onderkennen, diagnosticeren en melden van beroepsziekten. 
• Advisering over preventie: advisering aan de werkgever door de bedrijfsarts over het voorkomen van gezondheidsklachten moet in het contract staan.

bron: Rijksoverheid

In de Arbowet staat preventie centraal. Zo moet de bedrijfsarts de werkgever adviseren over het toepassen van preventieve maatregelen voor gezond en veilig werken van de werknemers. 

Ook is opgenomen dat de bedrijfsarts adviseert bij ziekteverzuimbeleiding in plaats van bijstand te verlenen. Hiermee wordt benadrukt dat het de werkgever is die verantwoordelijk is voor de verzuimbegeleiding.

Open spreekuur

Het is daarnaast verplicht om ervoor te zorgen dat werknemers, zonder toestemming van de werkgever, de bedrijfsarts kunnen bezoeken bij vragen over de gezondheid in relatie tot het werk. Dit recht geldt ongeacht of die persoon verzuimt of klachten heeft. Een mogelijkheid tot het bezoeken van een bedrijfsarts kan bijvoorbeeld via een open spreekuur worden aangeboden.

Daarnaast moet de bedrijfsarts ook iedere werkplek kunnen bezoeken om zo het bedrijf beter te leren kennen. Dit geeft de bedrijfsarts goed inzicht in de arbeidsomstandigheden en de belasting in het werk.

Naast de bedrijfsarts heeft ook de preventiemedewerker een stevigere rol gekregen in de vernieuwde Arbowet. Elk bedrijf moet ten minste één werknemer aanwijzen als preventiemedewerker. De preventiemedewerker heeft als taak te adviseren aan en samen te werken met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners. De benoeming van de persoon en de positie van de preventiemedewerker in de organisatie zal nu met instemming van de OR of PVT plaatsvinden.

Met de instemming op de persoon en de positie van de preventiemedewerker krijgt de OR meer betrokkenheid bij het arbobeleid. Daarnaast hebben de bedrijfsarts en andere arbodeskundigen de mogelijkheid om overleg te voeren met de OR, PVT of betrokken medewerkers. 

Werknemers en arbodeskundigen kunnen daardoor beter samenwerken en zijn zo goed betrokken bij het bedrijfsbeleid voor gezond en veilig werken.

De Inspectie SZW heeft de bevoegdheid om aangekondigd én onaangekondigd controles uit te voeren en boetes op te leggen.

Bij een dergelijke controle kan de inspecteur vragen stellen aan werkgevers en werknemers en mogen stukken zoals het basiscontract ingezien worden.

De inspectie kan direct een boete opleggen van 1.500 euro als de werkgever geen basiscontract heeft. Als het contract niet compleet genoeg is kan een boete van 750 euro opgelegd worden.

Voorbeelden van andere boetes zijn:

• Geen preventiemedewerker aangewezen (1.500 euro)
• Geen vrije toegang tot de bedrijfsarts (1.500 euro)
• Bedrijfsarts kan werkvloer niet bezoeken (1.500 euro)
• Geen mogelijkheid tot second opinion (1.500 euro)